|
Doçentlik Sınav Yönetmeliği
Üniversitelerarası Kurul Başkanlığından:
Resmi Gazete
Tarih: 01.09.2000
Sayı: 24157
Amaç
Madde 1-
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 24 üncü ve 65 inci maddeleri gereğince
hazırlanan bu Yönetmeliğin amacı, Üniversitelerarası Kurul tarafından düzenlenen
doçentlik sınavının usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu
Yönetmelik, doktora/sanatta yeterlik veya tıpta uzmanlık derecesine sahip
olanlardan doçentlik sınavına başvuranları kapsar.
Doçentlik sınavı temel alanları
Madde 3- Doçentlik
sınavı açılacak temel alanlar şunlardır: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen
Yetiştirme; Fen Bilimleri ve Matematik; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat;
Mesleki ve Teknik Eğitim; Mimarlık; Mühendislik; Sağlık Bilimleri;
Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; Ziraat ve Ormancılık.
Başvuru ve sınav açılması
Madde 4-
Doçentlik sınavına başvurular, her yıl en geç 31 Mart günü çalışma
saati bitimine kadar yapılır. Başvuru yapıldıktan sonra herhangi bir
nedenle başvurusunu geri çeken veya başvurusu reddedilen veya başarısız
olan adaylar, yeni başvurularını en erken bir sonraki dönem yapabilirler.
Doçentlik sınavına başvurabilmek için, bu Yönetmeliğin 5 inci
maddesinde belirtilen yabancı dil sınavında başarılı olma koşulunun sağlanmış
olması gerekir. Bu koşulu sağladıktan sonra doçentlik sınavına girmek
isteyenler, başvuru formu ve bu formda belirtilen belgelerle birlikte Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı'na başvururlar. Başvuru ücreti, Ocak ayından geçerli
olmak üzere her yıl Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenir. Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı, başvuru formu ile ekli belgelerin eksiksiz olduğunu ve
usule uygunluğunu kontrol eder. Eksik olan belgelerin başvuru sahibi tarafından,
eksikliklerin kendisine yazılı olarak bildirildiği tarihten itibaren en geç
bir ay içerisinde tamamlanması gerekir. Eksiklikleri süresi içerisinde
tamamlanmayan başvurular reddedilir. Başvurusu kabul edilen adayların
dosyaları Doçentlik Sınav Komisyonu'na gönderilir.
Doçentlik sınavına başvuru sayısında bir kısıtlama yoktur.
Yabancı dil koşulu
Madde 5- Yabancı
dil koşulunun sağlanması için adayların İngilizce, Fransızca veya
Almanca dillerinin birinden Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı'na
(ÜDS) girmeleri gerekir. ÜDS, Fen Bilimleri, Sağlık Bilimleri ve Sosyal
Bilimler olmak üzere üç ayrı alanda ve merkezi olarak yapılır. Bu Yönetmeliğin
3 üncü maddesinde belirtilen temel alanların hangisinde doçentlik sınavına
başvurulacaksa, ÜDS'ye o alanda girmek zorunludur. ÜDS alanlarının kapsadığı
temel alanlar aşağıda verilmiştir.
Fen Bilimleri: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme (fen kısımları),
Fen Bilimleri ve Matematik, Mesleki Eğitim (fen kısımları), Teknik Eğitim,
Mimarlık, Mühendislik, Ziraat ve Ormancılık.
Sağlık Bilimleri: Sağlık Bilimleri.
Sosyal Bilimler: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme (sosyal kısımlar),
Mesleki Eğitim (sosyal kısımlar), Filoloji, Güzel Sanatlar, Hukuk, İlahiyat,
Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler.
Yabancı dil koşulunun sağlanması için ÜDS'den yüz üzerinden en az altmışbeş
puan alınması gerekir.
Uluslararası düzeyde veya Türkiye'de merkezi olarak yapılan yabancı dil sınavlarının
ÜDS'ye eşdeğerlik durumları Üniversitelerarası Kurul tarafından
belirlenir.
Yukarıda belirtilenlerden başka dillerde yabancı dil sınavı açılması
Üniversitelerarası Kurul kararı ile olur. Bu dillerde Kamu Personeli Yabancı
Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı'na (KPDS) girilmesi ve bu sınavdan 100 üzerinden
en az altmışbeş puan alınması gerekir.
Bilim/sanat alanı belli bir dille ilgili olanlar, yabancı dil sınavına başka
bir dilde girmek zorundadırlar.
Doçentlik sınav komisyonu
Madde 6-
Üniversitelerarası Kurul, ulusal ve/veya uluslararası düzeyde çalışmaları
ile tanınmış, halen görev yapmakta olan (emekli olup da sözleşmeli
olarak çalışanlar dahil) profesörler arasından 9 kişilik Doçentlik Sınav
Komisyonu
üyelerini belirler. Komisyon, kendi içinden bir başkan seçer. Başkan ve
üyelerin görev süreleri dört yıldır. Süresi dolan başkan ve üye
yeniden bu göreve seçilebilir. Herhangi bir nedenle görevinden ayrılan üyenin
yerine, kalan süreyi tamamlamak üzere yeni bir üye seçilir.
Bu komisyonun görevleri şunlardır:
a) Başvuran adayın eserlerini göz önüne alarak, ilgili bilim/sanat alanı
için Temel Alan Danışma Komisyonu tarafından oluşturulan profesörler
listesinden jüri üyelerini belirleyerek Üniversitelerarası Kurul'a önermek,
b) Doçentlik sınavının yürütülmesinde, Üniversitelerarası Kurul tarafından
verilen görevleri yapmak.
Temel alan danışma komisyonu
Madde 7-
Üniversitelerarası Kurul, bu Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde
belirtilen her temel alan için, ulusal ve/veya uluslararası düzeyde çalışmaları
ile tanınmış, halen görev yapmakta olan (emekli olup da sözleşmeli
olarak çalışanlar dahil) profesörler arasından en az 5 kişilik Temel
Alan Danışma Komisyonu üyelerini belirler. Komisyon, kendi içinden bir başkan
seçer. Başkan ve üyelerin görev süreleri dört yıldır. Süresi dolan başkan
ve üye yeniden bu göreve seçilebilir. Herhangi bir nedenle görevinden ayrılan
üyenin yerine, kalan süreyi tamamlamak üzere yeni bir üye seçilir.
Bu komisyonun görevleri şunlardır:
a) Her temel alanda yer alacak bilim/sanat alanlarını belirlemek,
b) Her bir bilim/sanat alanı için doçentliğe yükselmede aranan bilimsel
araştırma ve yayınlar, sanat eserleri ve uygulamalı sanat dalları
etkinliklerinden hangilerinin orijinal bilimsel/sanatsal nitelikte olduğuna
ilişkin esasları belirlemek,
c) Adayların başvurdukları her bir bilim/sanat alanında sağlamaları
gereken akademik koşulları, 2547 sayılı Kanuna ve yukarıdaki (b) bendinde
belirlenen esaslara uygun olarak önermek,
d) Her bir bilim/sanat alanı için, adaylarda aranan koşullara uygun olarak
oluşturulacak jürilerde görev yapacak profesörleri önermek,
e) Her bir bilim/sanat alanı için sözlü sınavın kapsamı ve yöntemi ile
ilgili esasları önermek.
Yukarıdaki (a), (b), (c) ve (e) bentleri uyarınca yapılan belirleme ve öneriler
Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edildikten sonra tüm üniversite/yüksek
teknoloji enstitüsü rektörlüklerine bildirilir.
Yukarıdaki (c) bendinde sözü edilen akademik koşulların belirlenmesinde,
her bir bilim/sanat alanı için puanlama sistemi oluşturulabilir.
Jürilerde görev yapacak profesörleri belirlemek amacıyla, Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı tarafından üniversite/yüksek teknoloji
enstitüsü rektörlüklerine her yıl Bilgi Derleme Formu gönderilir. Üniversiteler
tarafından doldurulup geri gönderilen formlar, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı
tarafından ilgili Temel Alan Danışma Komisyonuna iletilir. Temel Alan Danışma
Komisyonu, her bir bilim/sanat alanı için belirlenmiş olan ölçütleri göz
önüne alarak, ilgili bilim/sanat alanında oluşturulacak jürilerde görev
yapacak profesörleri önerir.
Jürilerde görev yapacak profesörlerin bilimsel etkinliklerinin sürekliliği
her beş yılda bir yeniden değerlendirilir.
Jürinin oluşturulması
Madde 8- Doçentlik
Sınav Komisyonu, adayın başvurmuş olduğu bilim/sanat alanında beş
asıl ve iki yedek üyeden oluşan jüriyi belirleyerek Üniversitelerarası
Kurul'a sunar. Doçentlik Sınav Komisyonu, özellikle disiplinlerarası
alanlarda jüri belirlenmesi için ön temaslarda bulunabilir.
Jüri, yeterli sayıda profesörün bulunmadığı istisnai durumlarda, üç
asıl ve bir yedek üyeden oluşturulabilir.
Bir jüri, ilgili bilim/sanat alanında başvuran birden fazla adayın doçentlik
sınavında görev alabilir.
Jürilerin bildirilmesi
Madde 9- Üniversitelerarası
Kurul'un kararıyla oluşan jüriler, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı
tarafından jüri üyelerine bildirilir. Jüri üyelerine ayrıca adayla
ilgili gerekli akademik bilgiler de gönderilir. Zorunluluklar nedeniyle jüriye
katılamayacak olan profesörler, katılamama nedenlerini Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı'na 15 gün içerisinde
bildirirler.
Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı, kesinleşen asıl ve yedek jüri üyelerinin
adlarını adaylara bildirir.
Doçentlik sınavı
Madde 10- Doçentlik
sınavı, "Eserlerin İncelenmesi" ve "Sözlü Sınav"
olmak üzere iki aşamalıdır. Sözlü Sınava girebilmek için, Eserlerin İncelenmesi
aşamasında başarılı olmak gerekir.
Eserlerin incelenmesi
Madde 11-
Adaylar, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından kendilerine yazılı
olarak bildirilen tarihe kadar, akademik çalışmalarıyla ilgili tüm
eserlerini asıl ve yedek jüri üyelerine göndermek ve gerektiğinde bunu
belgelemekle yükümlüdürler. Eserlerini bu süre içerisinde jüri üyelerine
göndermeyen adayların başvuruları reddedilir. Bu adayların aynı
bilim/sanat alanında doçentlik sınavına tekrar başvurmaları durumunda,
zorunluluk olmadıkça jüri üyelerinde değişiklik yapılmaz.
Jüri üyeleri, kendilerine gönderilen tüm eserleri inceleyerek bunların o
bilim/sanat alanı için öngörülen akademik koşulları sağlayıp sağlamadığını
belirler. Jüri üyeleri, eserlerin incelenmesi aşamasında toplanmaz. Her
bir jüri üyesi, Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen formata
uygun olarak hazırladığı raporu, eserlerin kendisine ulaştığı tarihten
itibaren, en geç iki ay içerisinde Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'na
gönderir.
Doçentlik Sınav Komisyonu, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından
gönderilen bu raporlara göre adayın sunmuş olduğu eserlerin, ilgili
bilim/sanat alanı için öngörülen akademik koşulları oybirliği veya oyçokluğu
ile sağlayıp sağlamadığını, jüri üyelerinin olumlu ve olumsuz görüşlerini
sayarak belirler. Sonuç, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'na
bildirilir.
Jüri kararının olumsuz olması durumunda sözlü sınav yapılmaz. Jüri
kararı, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından adaya ve jüri
üyelerine bildirilir. Jüri üyelerinin kişisel raporları da adaya gönderilir.
Herhangi bir jüri üyesinin, adayın eserlerinde sahtecilik olduğunu
bildirmesi durumunda konu, Doçentlik Sınav Komisyonu tarafından Etik
Komisyonu'na iletilir. Etik Komisyonu, adayın görüşünü aldıktan sonra
konuyu inceleyerek vardığı sonucu, en geç iki ay içerisinde Üniversitelerarası
Kurul'un bilgisine sunar. Üniversitelerarası Kurul tarafından adayın
sahtecilik yaptığına karar verilmesi durumunda, adayın başvurusu
reddedilir ve aday bir daha doçentlik sınavına başvuramaz. Ayrıca, aday
hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılır.
Etik komisyonu
Madde 12-
Üniversitelerarası Kurul, ulusal ve/veya uluslararası düzeyde çalışmaları
ile tanınmış, halen görev yapan veya emekliye ayrılmış olan profesörler
arasından 5 kişilik Etik Komisyonu üyelerini belirler. Komisyon, kendi içinden
bir başkan seçer. Başkan ve üyelerin görev süreleri dört yıldır. Süresi
dolan başkan ve üye yeniden bu göreve seçilebilir. Herhangi bir nedenle görevinden
ayrılan üyenin yerine, kalan süreyi tamamlamak üzere yeni bir üye seçilir.
Bu komisyonun görevi, Doçentlik Sınav Komisyonu tarafından kendilerine
iletilen "eserlerde sahtecilik" yapıldığı iddiasını inceleyip,
konuyla ilgili görüş ve önerilerini Üniversitelerarası Kurul'a sunmaktır.
Sözlü sınav
Madde 13-
Eserlerin incelenmesi sonucunda jüri kararının olumlu olması durumunda,
adayın sözlü sınava alınacağı gün, saat ve yer, Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı tarafından adaya, jüri üyelerine ve sınavın yapılacağı
üniversite/yüksek teknoloji enstitüsü rektörlüğüne bildirilir. Jüri
üyelerinin kişisel raporları da adaya gönderilir. Olumlu raporların birer
örneği, ilgili bilim/sanat dalına mensup profesörlerin yazılı istemi üzerine,
Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nca kendilerine gönderilir.
Sınav, sınavın yapılacağı üniversite/yüksek teknoloji enstitüsü rektörlüğü
tarafından en az yedi gün önce ilan edilir ve öğretim üyelerine açıktır.
Jüri, üye tam sayısı ile toplanır. Jüri üyelerinden birinin sözlü sınav
toplantısına katılamaması durumunda, toplantının yapıldığı üniversite/yüksek
teknoloji enstitüsü rektörü tarafından daha önceden görevlendirilen
dekan, müdür veya bölüm başkanı, yedek üyeyi sırayla davet eder.
Adaylar belirtilen gün, saat ve yerde sözlü sınava alınırlar. Toplantıda
önce başkan ve bir raportör seçilir. Sözlü sınav sonunda jüri, adayın
başarılı olup olmadığına oybirliği veya oyçokluğuyla karar verir ve
bir tutanak düzenler. Tutanak, jüri başkanı tarafından Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı'na gönderilmek üzere görevlendirilmiş olan dekan, müdür
veya bölüm başkanı aracılığı ile sınavın yapıldığı üniversite/yüksek
teknoloji enstitüsü rektörlüğüne teslim edilir. Adayın doçentlik sınavında
başarılı olup olmadığı, jüri başkanı tarafından jüri üyeleri önünde
adaya bildirilir.
Sözlü sınavda başarısız olan veya başarısız sayılan adayın sözlü
sınava tekrar alınması için Üniversitelerarası Kurul'a, bu Yönetmeliğin
4 üncü maddesindeki süre içerisinde yeniden başvurması gerekir. Bu
başvuruda, başvuru formunun eki olan belgelerin yeniden ibrazı istenmez.
Ancak, başvuru ücreti yeniden ödenir. Yeni sözlü sınav yeri ve tarihi,
Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından adaya, jüri üyelerine
ve sınavın yapılacağı üniversite/yüksek teknoloji enstitüsü rektörlüğüne
duyurulur. Bu durumda, zorunluluk olmadıkça jüri üyelerinde değişiklik
yapılmaz.
Sözlü sınava başvuru sayısında bir kısıtlama yoktur. Ancak, eserlerin
incelenmesi aşamasındaki başarının belirlenmesinden itibaren en az beş yıl
sonra tekrar sözlü sınava başvuran aday, sadece arada geçen süre içerisindeki
yayınları
bakımından yeniden eser incelemesine tabi tutulur.
Doçentlik belgesi
Madde 14-
Doçentlik sınavında başarılı olanlara Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı
tarafından Doçentlik Belgesi verilir.
Sözlü sınava girememe
Madde 15-
Haklı bir nedenle sözlü sınava giremeyeceğini veya giremediğini ileri süren
aday, bu nedeni belirten belgeyle birlikte durumunu en kısa sürede Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı'na bildirir.
Aday tarafından ileri sürülen ve belgelenen neden, haklı neden olarak
kabul edildiği takdirde, aday Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nca
belirlenecek tarihte, aynı jüri tarafından sözlü sınava alınır.
Aday tarafından ileri sürülen ve belgelenen neden, haklı neden olarak
kabul edilmediği takdirde, aday sözlü sınavda başarısız sayılır.
Sözlü sınav jürisinin toplanamaması
Madde 16-
Yedek üye veya üyelerin davet edilmesi halinde dahi jürinin tam sayı
ile toplanamaması durumunda, katılan üyelerin düzenleyecekleri tutanak, Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı'na gönderilmek üzere, bu Yönetmeliğin
13 üncü
maddesinde görevlendirilmiş olan dekan, müdür veya bölüm başkanı aracılığı
ile sınavın yapıldığı üniversite/yüksek teknoloji enstitüsü rektörlüğüne
teslim edilir. Üniversitelerarası Kurul Başkanı, yeni toplantı tarihini
belirleyerek adaya, jüri üyelerine ve sınavın yapılacağı üniversite/yüksek
teknoloji enstitüsü rektörlüğüne bildirir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
Madde 17-
11 Temmuz 1983 tarihli ve 18104 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
giren Doçentlik Sınav Yönetmeliği ve bu yönetmelikle ilgili tüm değişiklikler
yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce doçentlik
sınavına başvuran adayların, başarılı oldukları sınav aşaması saklıdır.
Geçici Madde 2- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce doçentlik
sınavına girme hakkını kaybetmiş olanlar, bu Yönetmelik hükümleri uyarınca
yeniden başvurabilirler ve bu takdirde doçentlik sınavının her iki aşamasına
tabi tutulurlar.
Yürürlük
Madde 18- Bu
Yönetmeliğin başvuru ile ilgili hükümleri 1 Ocak 2001 tarihinde, diğer
hükümleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 19- Bu
Yönetmeliği Üniversitelerarası Kurul Başkanı yürütür. |